Políticos, tertulianos, intelectuais e indignados

Ao señor Conde Roa e ao señor Bugallo, a Arturo Mas e a Esperanza Aguirre, políticos de diferentes partidos que ocasionalmente desfilan no mesmo Partido Conformista do Sambenito, que pregoa a expulsión da disidencia das prazas, a todos os tertulianos indignados cos Indignados, a todos os intelectuais silenciosos, gustaríame citarlles un anaco dun clásico indignado chamado Miguel de Cervantes, autor dunha obra revolucionaria titulada Don Quixote: "A liberdade, Sancho, é un dos máis preciosos dons que os ceos deron aos homes; con ela non poden igualarse os tesouros que garda a terra nin o mar encobre; pola liberdade así como pola honra pódese e debe aventurar a vida, e, pola contra, o cativerio é o maior mal que pode vir aos homes".

A liberdade, señores, como proclamou o gran Lichtenberg, que magnífico invento!

E a liberdade existe para exercela, non para que nola administren bispos, relixiosos ou laicos, en pequenas dioceses, digo doses. No estamento expulsatorio contra os Indignados, figuran tamén algúns letrados da silveira que invocan a Constitución. En van. A Constitución, se se le ben, tamén está indignada. Contempla o dereito ao traballo, á vivenda, aos servizos básicos, a defensa do público, do medio ambiente... E moi en especial protexe os dereitos a manifestarse e expresarse libremente. En que conculcan as "acampadas" dos Indignados os dereitos dos demais? Están a ser un modelo de respecto pacifista, un hábitat de produción da harmonía, fronte a mala educación e a grosería que domina a linguaxe política. E no país dos vertedoiros ilegais, dos escombros en cada recanto, de botellóns de mozos e de adultos afeitos a mexar polas rúas, as acampadas, con todos os condicionantes, están a ser exemplo de autoorganización. E o que é máis milagroso: conseguiron até o de agora eludir a manipulación e o sectarismo.

En Se isto é un home, o escritor xudeu-italiano Primo Levi relata un episodio vivido no campo de concentración onde estaba internado. Despois dunha dura xornada de traballo forzado, unha fileira de persoas agardaba na intemperie o permiso para entrar no pavillón. Un dos internos, un vello enfraquecido, caeu desmaiado ao chan. O garda deulle, aínda por riba, unha pancada. E entón o narrador non puido calar máis e preguntou: "Warum?". Por que? O garda respondeu: "Aquí non hai porqués!". Conto isto porque as prazas públicas son os lugares dos porqués. Poden fallar moitas cousas, pode estar unha democracia encollida ou tolleita, mais o que non poden faltar son os porqués nas prazas. Se non hai porqués, se non hai ese vento que axita as conciencias, entón o que hai é un baleiro, un ermo mental.

As prazas, como a do Obradoiro ou Sol, son os centros psicoxeográficos dunha democracia en tempo de crise. E na balanza da xustiza nunca pode pesar máis o prexuízo parcial que a liberdade xeral.

O problema non son os Indignados. O problema está en quen quere expulsalos. Os que se molestan pola súa existencia. Os que queren escorrentar a disidencia da praza. Neste país xa se deron doce exilios. Somos o país dos exilios! E agora queren exiliar a xente das súas propias prazas. A doenza é a "suspensión das conciencias".

Xa lle puxeran nome, epitafio e todo. Estaban chamados a ser a "xeración perdida". Que fan que non se "perden" dunha vez? Por que se reviran contra o papel que tiñan no guión da historia? Eran os músicos de Bremen, os replicantes de Blade Runner, os súbditos do Grande Irmán, a escravitude estupefaciente d'Un mundo feliz, os mansos de Animal Farm, os náufragos dos paraíso da Fin da Historia, do mellor dos mundos posíbeis... Mais están aí, xusto no centro das prazas, converténdoas en ágora, facéndose as preguntas esenciais.

Hai algo moi curioso. En todas as tertulias fálase do movemento dos Indignados, mais eu non vin nin oín aínda en ningunha destas tertulias a ningún Indignado.

Tamén oímos a todos os políticos dar a súa opinión. Mais, con moi poucas honrosas excepcións, non vimos a ningún deles nas prazas. Opinan sobre os acampados con catro frases tópicas, mais trátanos como invisíbeis. Nin que fixese falta lanzar un satélite para que dende o pazo de Raxoi ou de San Caetano puidesen falar coa xente do Obradoiro! E xa non digamos en Sol, en Madrid: dona Esperanza podía parolar con eles dende o balcón. Ao mellor aínda lle cantaban unha serenata!

Van ás procesións, acoden os primeiros ás celebracións deportivas, apúntanse a calquera feira gastronómica e cada chea vinícola, mais os políticos non son quen de ir oír o que se debate nas prazas. Talvez porque o que se debate nas prazas é política de verdade e os políticos, xa se sabe, están fartos da política. Sería interesante que os políticos se interesasen pola política. É dicir, por escoitar os que pensan diferente. Polos que dubidan e non asenten. Polos que teñen o valor de dicir non a este estado de malestar. Un non intelixente, pacifista, alternativo. Un non que abre paso ao lugar dos porqués.

Outro silencio curioso é o dos chamados intelectuais. A maioría non pían. Están á espreita do cambio de poderes. Había que lembrarlles o Quevedo: "Non é de callar por más que con el dedo...".

"Que é un home rebelde?", preguntábase Albert Camus no seu célebre L'homme revolté. E daba unha resposta que xa forma parte da realidade intelixente: "Un home que di que non. Pero se se nega, non renuncia: é ademais un home que di si dende o seu primeiro movemento".

O primeiro que facían era a biblioteca. Esa era a "primeira pedra" dos movementos solidarios, aló no século XIX, xunto coa impresora Minerva. Neste movemento dos Indignados xa se ten subliñado a importancia que para convocar teñen os novos aparellos da telefonía móbil e o internet. Mais a min o que me dá confianza, verdadeira confianza, é que a primeira pedra, o corazón da acampada, tamén é unha biblioteca.

A biblioteca do Non e mais do Si. O almeiro.

Manuel Rivas 03/06/2011
http://www.elpais.com/solotexto/articulo.html?xref=20110603elpgal_25&type=Tes&anchor=elpepiautgal